ALBLASSERDAM – Honderden Alblasserdammers, van alle generaties, hebben zaterdagavond 4 mei 2013 bij het monument in de Polderstraat stilgestaan bij de slachtoffers en gevallenen van onder meer de Tweede Wereldoorlog. De dodenherdenking begon met een herdenkingsdienst in Landvast. Even na 19.30 uur vertrok een ‘Stille tocht’ vanaf het Raadhuisplein naar het oorlogsmonument in de Polderstraat.
Stille tocht
De stoet werd begeleid door tamboers van muziekvereniging Soli Deo Gloria. Daarachter liepen de kransdragers van de Alblasserdamse scouting, gevolgd door burgemeester Bert Blase, de leden van het 4 mei comité, de veteranen, leden van het gemeentebestuur, leden van de jeugdgemeenteraad, leerlingen van basisschool Het Kompas, overige scouts en alle andere belangstellenden.
Herdenking
Even voordat de klok van de Grote Kerk acht uur sloeg, werd het trompetsignaal ‘stilte’ geblazen en herdachten de Alblasserdammers de burgers en de militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies.
Toespraak
Na de twee minuten stilte werden de coupletten één en zes van het Wilhelmus gezongen, waarna burgemeester Bert Blase een toespraak hield. De herdenking werd afgesloten met het voorlezen van twee gedichten door kinderen van Het Kompas en het leggen van de kransen.
Tekst en foto’s: Peter Stam. Video: Leonard van der Kuijl.
Toespraak burgemeester Blase: herdenking 4 mei 2013
Negen dagen geleden stond ik op deze plaats, met de leerlingen van basisschool Het Kompas. In onze gemeente is het traditie dat dit monument ieder jaar door een van onze scholen wordt geadopteerd. Kort voor de officiële herdenking van 4 mei komen de leerlingen naar de raadszaal van het gemeentehuis. Daar zijn dan ook de leden van het 4 mei comité en van de historische vereniging en een aantal veteranen bij aanwezig. Meestal ook ouders en soms grootouders van de leerlingen. Zo was het ook dit jaar.Vooroordelen
De leerlingen van het Kompas – waarvan een aantal ook nu aanwezig is – hadden muurkranten gemaakt, die allemaal over het onderwerp ‘herdenken’ gingen. Het waren muurkranten over veel verschillende aspecten, maar die allemaal met oorlog, verzet en vrijheid te maken hadden. Over Anne Frank en Hannie Schaft, over kinderen in de oorlog, over oorlog in onze tijd, over het werk van Amnesty International en over vooroordelen en generaliseringen. Over Belgen die frites eten … en wij dan? Over donkere mensen die lui zijn. Maar hoe kan het dan dat Usain Bolt wereldrecordhouder en Olympisch kampioen is op de 100 en 200 meter sprint? De leerlingen hadden allerlei voorbeelden bedacht, om ze daarna weer te ontkrachten. Want, zeiden ze, als je je echt voor elkaar interesseert, dan zie je dat je vooroordelen niet kloppen. Dan zie je écht hoe iemand is, en kun je met respect voor elkaar en in vrede leven.Turkse Vereniging
De week voorafgaand aan deze monumentadoptie, maakte ik kennis met de mannen en vrouwen van het nieuw aangetreden bestuur van de Turkse vereniging. We spraken over de jeugd en jeugdwerkloosheid, over pleeggezinnen, maar het meest nog over samenleven. Dat zij vanuit hun vereniging activiteiten organiseren voor hun leden, maar ook proberen verbindingen te leggen met de samenleving van Alblasserdam. Door de open dag die wordt georganiseerd, maar ook bijvoorbeeld door deel te nemen aan deze herdenking. De heer de Haan van het 4 mei comité noemde net welke groeperingen vandaag hun kransen leggen. Om de slachtoffers te eren; hier in Alblasserdam, in Nederland, in de concentratie- en gevangenkampen en op die plaatsen op de wereld waar onvrijheid, onderdrukking en oorlog heerst.Verschillende groepen
Ik spreek met nadruk over Alblasserdam. Niet alleen omdat het oorlogsgeweld in onze gemeente hevig is geweest en vele slachtoffers heeft gemaakt. Het is mede daardoor dat deze herdenking in Alblasserdam ieder jaar weer druk bezocht wordt en lééft. We zagen dat ook bij de herdenkingsdienst, net hiervoor, om zeven uur in Landvast. Ook nu zijn er bij deze herdenking mensen aanwezig die het geweld van de oorlog, op de plek waar wij staan, aan den lijve hebben ondervonden. Zijn er kinderen aanwezig (van de scouting, de scholen en of samen met hun ouders) en zijn er de generaties daartussen in. Maar ik spreek ook over Alblasserdam, omdat we in deze tijd, in onze gemeente met heel verschillende groepen samenleven. Ik noemde al de Turkse Alblasserdammers. Ik kan verwijzen naar de vele Alblasserdammers die hun inspiratie vinden in de Bijbel. Naar de mensen die uit Drenthe of Groningen hierheen zijn getrokken, of die uit West-Tracië kwamen. Zoals er ook een groep Alblasserdammers is zonder religieuze achtergrond – die in zichzelf dan weer divers is. Wat op zijn beurt weer zijn weerspiegeling vindt in politieke opvattingen en de verschillen daarin.Gemeenschappelijke koers
Alblasserdam kent een enorme verscheidenheid aan groepen en individuen; met een even zo grote verscheidenheid aan opvattingen. Die verscheidenheid ís Alblasserdam. Die is belangrijk én vitaal. Belangrijk om die verschillen aan elkaar te gunnen. En om tegelijk, in die verschillen, te kunnen verbinden. Samen te leven met respect voor verschil. Of beter gezegd, door de verscheidenheid tot kracht te maken. Natuurlijk, door het gemeenschappelijke speelveld van wetten, regelgeving en omgangsvormen te respecteren. Maar ook door gemeenschappelijke waarden te benoemen , ons verleden met elkaar te delen en bovenal door elkaar in het heden te ontmoeten. Zo ontstaat de gemeenschap en de gemeenschappelijkheid, die in staat is om verschil te waarderen, en in die verschillen een gemeenschappelijke koers te vinden.Gelijkwaardig
Koning Willem-Alexander zei hierover, afgelopen dinsdag bij zijn kroning: “Hoe groot de verscheidenheid ook is, hoe verschillend onze overtuigingen en dromen ook mogen zijn, waar onze wieg ook stond, in het Koninkrijk der Nederlanden mag iedereen zijn stem laten horen en op voet van gelijkwaardigheid méébouwen.” Het is de kracht van de democratische samenleving. Die recht doet aan verschil en verscheidenheid tot kracht maakt. Zodat er geen basis is of zal zijn om de ander zijn vrijheid te ontnemen, de mond te snoeren of zijn rechten af te nemen. Samenleven in vrijheid en verschil.Verdriet
Vandaag, dames en heren, meisjes en jongens, herdenken wij allen, burgers en militairen, die in het Koninkrijk der Nederlanden, of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies. We staan stil bij het verdriet van de nabestaanden, bij de slachtoffers van onrecht, dictatuur, onderdrukking en rechteloosheid.Vrijheid
Morgen is het 5 mei. De dag waarop we de vrijheid vieren. De vrijheid die we koesteren, in ons hart, in ons gedrag en onze daden.
Reacties