ALBLASSERDAM – Op het riviertje de Alblas, nabij het oorlogsmonument aan de Polderstraat in Alblasserdam, is dinsdagavond 28 januari 2020 het tijdelijke monument ‘Levenslicht’ onthuld. Tientallen Alblasserdammers waren naar de gedenkplek gekomen. Het monument herinnert aan de holocaust. Op 27 januari 2020 was het precies vijfenzeventig jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz, dat symbool staat voor de holocaust, werd bevrijd.

Burgemeester Jaap Paans sprak voor de onthulling van het monument de aanwezigen toe en legde uit dat de lichtgevende stenen van het monument symbool staan voor de Nederlandse slachtoffers. “In ruim 170 gemeenten wordt een deel van de stenen tentoongesteld, waaronder bij ons in Alblasserdam. Zo’n 600 stenen (gelijkstaand aan 600 slachtoffers) liggen in Alblasserdam. Het is een eenmalige tijdelijke aanvulling op de bestaande oorlogs- en Holocaustmonumenten vanwege 75 jaar vrijheid,” aldus Paans.

Licht ademen
De burgervader vervolgde: “Zowel in de Joodse herdenkingstraditie als in de Roma- en Sinti-cultuur hebben stenen een belangrijke rol. Deze herdenkingstraditie is dan ook de inspiratie geweest voor het monument. In het donker lichten de stenen op en ‘ademen’ als het ware in licht. De stenen symboliseren het leven dat nu wordt gemist.”

Alblasserdamse joden
Ook in Alblasserdam zijn in de Tweede Wereldoorlog joden vermoord. Zo vertelde de burgemeester dat het op 10 februari van dit jaar, tijdens het zogenoemde ‘Toe Bisjvat’ achttien jaar geleden is dat in Alblasserdam een herdenkingsboom werd geplant nabij het oorlogsmonument. “De boom staat hier vlakbij en is geplant ter herinnering aan de Joodse familie Van Straten. Deze familie bezat een winkel op de Dam in Alblasserdam. Een gewone familie die hier werkte en leefde, is uiteindelijk vermoord tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze boom staat daarmee, net als het lichtmonument, symbool voor het leven dat nu in onze gemeente gemist wordt.” Verder haalde Paans slachtoffer Salomon Broekhuijsen aan die in 1942 als jongen maandenlang opgevangen werd door familie De Jong in de wijk Kinderdijk in Alblasserdam. Salomon kwam om in de gaskamers op 11 juni 1943, direct na aankomst in het concentratiekamp.

‘Vrijheid is een opdracht’
Tot slot ging Paans in op het belang van het blijven herdenken: “Het herdenken van deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis, de holocaust, is ontzettend belangrijk. Met het verstrijken van de jaren gaan verhalen verloren en feiten vergeten we. Wij, dames en heren, zijn de laatste generatie die de verhalen over de holocaust kunnen horen vanuit de mond van de overlevenden. Wij zijn het aan hen verschuldigd om deze verhalen door te geven aan onze kinderen en kleinkinderen. De geschiedenis van de holocaust tijdens de Twee Wereldoorlog mag nooit verloren gaan. “Those who don’t remember the past are condemned to repeat it”. Opdat wij nooit vergeten! Vrijheid is geen leeg woord, niet zonder historie en niet zonder betekenis. Het is een opdracht! Een opdracht aan ons allen.”

Boek
Nadat de speech van de burgemeester, las wethouder Dorien Zandvliet een passage voor uit het boek ’t Hooge Nest van schrijfster Roxane van Iperen. Het waargebeurde verhaal gaat over twee Joodse zussen die in de oorlog een verzetsbolwerk en onderduikadres runnen in het Gooi. De zussen worden uiteindelijk verraden en komen via Auschwitz terecht in Bergen Belsen.

Stilte
Rond 19.45 uur stelden de aanwezigen zich verspreid langs de waterkant op om te zien hoe de lamp van het monument werd ontstoken. 600 blauwverlichte stenen werden zichtbaar. Vervolgens werd er langs het water een minuut stilte gehouden.

Wens
Het monument Levenslicht is tot en met 2 februari te zien. Het maakt deel uit van een landelijk project van het Nationaal Comité 4 en 5 mei waaraan meer dan 150 Nederlandse gemeenten deelnemen. De gemeente Alblasserdam betaalt 2000 euro voor het zesdaagse monument.

Burgemeester Paans sprak de wens uit dat Alblasserdamse kinderen en volwassenen de komende dagen stilstaan bij het monument en even de tijd nemen om de slachtoffers van de Holocaust te herdenken. Paans: “Op deze manier hopen we er voor te zorgen dat de herinneringen en verhalen van deze mensen voor altijd blijven voortbestaan.”

Alblasserdammer, schrijver en dichter Gertjan van der Kraan maakte onderstaand gedicht over het nieuwe monument.

Holocaustherdenking

We herdenken de Holocaust met blauw licht.
Maar geeft dit ons ook werkelijk helder zicht,
Op het feit; “Dit mag nooit meer gebeuren”.
Terwijl we staren naar de blauwe kleuren.
Die het levenslicht moeten symboliseren
Door stenen te laten fluoriceren
Natuurlijk moeten we het blijven herdenken,
Om zo elkaar vrede en respect te schenken.
Blauw is de kleur van de hoop en vertrouwen,
Om niet meer bang te zijn of te moeten rouwen,
Door het steeds maar terugkerend geweld.
Waardoor duizenden mensen worden gekweld.
Worden geconfronteerd met de kleur rood.
De kleur van de liefde maar ook van de dood.
Vanwege het bloed wat dagelijks wordt vergoten,
Bij onschuldige mensen die worden uitgesloten.
Van deelname aan het gewone dagelijkse leven,
Omdat zij hun religie niet op willen geven.
Gekenmerkt met een blauwe ster op hun kleren
Om hen ook nog eens geestelijk te bezeren
Net als miljoenen Joden, Roma en Sinti lotgenoten,
Die in vernietigingskampen werden opgesloten.
Daar werden gemarteld, vergast en vermoord,
Omdat bepaalde mensen zich hadden gestoord.
Aan hun geloof, afkomst en manier van leven,
En daarom hun leven maar moesten geven.
In die kampen werd werkelijk niemand gespaard.
Vrouwen, kinderen, mannen, jong en bejaard.
Dit mag inderdaad nooit meer gebeuren.
Dat miljoenen nabestaanden moeten treuren,
Wat dierbaren toen en nu moeten beleven.
Als er niet meer om een leven wordt gegeven.
De vraag blijft dan bij u misschien bestaan;
Als er een God is, waarom doet Hij er niets aan?
Vanuit die onmetelijke hoge blauwe lucht.
Maar als je heel  goed luistert hoor je Zijn zucht;
Waarom doen de mensen elkaar steeds weer pijn,
Terwijl het ook veel anders op aarde kan zijn?
Als we deze vaag eens veel meer zouden stellen,
Voordat we onze naaste met ons oordeel vellen.

Gertjan van der Kraan

 

Deel dit bericht via...