ALBLASSERDAM – De Alblasserdamse moskee aan de Anjerstraat gaat deze week starten met het openbaar uitzenden van de gebedsoproep (azan). Donderdag wordt getest; vrijdag klinkt voor het eerst de azan. Volgens woordvoerder Fazli Kafa is hiervoor inmiddels voldoende draagvlak in de buurt. Diverse buurtgenoten weerspreken dit. Zij zeggen dat juist meer dan de helft in de buurt tegen de openbare gebedsoproep is. Dit bleek dinsdagavond tijdens een bijna 3,5 uur durende gemeenteraadscommissievergadering, waaraan de zes politieke partijen in het dorp deelnamen en waarbij diverse betrokkenen inspraken. D66 noemde het de ultieme vorm van inburgeren; de SGP vindt het een ‘ongewenste ontwikkeling’.

Draagvlak
Vorige week deed de voltallige gemeenteraad van Alblasserdam een dringende oproep aan de moskee om toch vooral eerst het gesprek met de buurt aan te gaan, alvorens te komen tot een eventuele wekelijkse uitzending van de openbare gebedsoproep. Geadviseerd werd om het besluit voorlopig op te schorten. Dit advies legt het moskeebestuur definitief naast zich neer. Fazli Kafa, woordvoerder van de unus Emre moskee legde dinsdagavond uit waarom. Hij zei: “De oproep van de gemeente berust op een onvolledige visie. De hele buurt zou tegen de azan zijn, maar dat is zeker niet zo.” Volgens Kafa bleek tijdens een steekproef in de wijk en later tijdens nieuwe gesprekken met de buurt juist dat er voldoende draagvlak is voor de wekelijkse gebedsoproep en dat het pijnpunt bij de buurt niet de azan zelf is, maar de manier waarop is gecommuniceerd. “We hebben in de communicatie steken laten vallen, maar proberen dit te repareren en hebben dit ook al deels gedaan. Het ziet er allemaal al beter uit.” De twee informatieavonden die afgelopen week door de moskee werden gehouden werden door 15 huishoudens en in het totaal 27 mensen bezocht.

Erg beledigend
De diverse buurtbewoners die tijdens de vergadering inspraken, herkenden zich echter op een aantal punten niet in de woorden van woordvoerder Kafa. Volgens hen is er in de buurt wel degelijk inhoudelijk bezwaar tegen de azan. Zo vertelde John van der Molen dat de azan voor veel orthodoxe christenen die in Alblasserdam wonen ‘erg beledigend’ is. “Verder kan ik me voorstellen dat er in Alblasserdam vluchtelingen zijn, die het extremistisch islamitisch geweld zijn ontvlucht. Het behoeft geen betoog dat deze vluchtelingen een negatieve associatie zullen krijgen bij een dergelijke oproep in een voor hun veilig land.”

Gongslagen en lichtstralen
Buurtbewoner Van der Molen riep op om na te denken over alternatieven voor de azan. “Het grootste islamitische land ter wereld, Indonesië, gebruikt bijvoorbeeld gongslagen en in Marseille in Frankrijk gebruiken ze lichtstralen.”

Jezus Christus zoon van God
Buurtbewoonster Elsbeth Swijnenburg had, net als Van der Molen, moeite met de islamitische gebedsoproep: “Een openbare gebedsoproep wordt bij je opgedrongen in je eigen huis, in de privésfeer. Dat vinden we heel naar. Christenen en moslims leven hier op goede voet samen. Dat de gebedsoproep voor christenen gevoelig ligt, zouden juist moslims goed moeten kunnen begrijpen, denk ik. Als een moslim elke week uit een megafoon naast zijn huis zou horen: “Jezus Christus is de zoon van God. Hij is onze zaligmaker en koning.” Dan denk ik dat dat voor een moslim ook gevoelig ligt.” Swijnenburg benadrukte dat er ‘geen boze gevoelens’ zijn richting de mensen die naar de moskee gaan. “De kinderen hebben van de week nog knutseltjes gemaakt en bij de moskee gebracht. Dat werd trouwens opgevat als steun voor de gebedsoproep. Zo was dat niet bedoeld.” Verder vertelde zij graag bij de informatiebijeenkomst aanwezig te zijn geweest, maar dat dit vanwege ziekte niet is gelukt.

Verbazing
Ook buurtbewoner Herbert Brand was kritisch op de oproep en het moskeebestuur. “Wij zijn gewend dat alles in overleg gaat. Groot was onze verbazing toen we hoorden dat de moskee de mededeling over de gebedsoproep had gedaan. Als men spreekt over draagvlak, moet men feiten hebben en geen loze uitspraken. Er zijn juist plusminus veertig handtekeningen in de buurt opgehaald tegen de gebedsoproep.” Brand stelde verder dat een vergelijking met kerkklokken niet opgaat. Tot slot vroeg hij zich af waarom de buurt nog in gesprek zou moeten blijven met de moskee, als toch al besloten is dat de azan er komt.

Houding
Arie Bakker, die ook in de buurt van de moskee woont, stelde voor om de burgemeester aan te stellen als onafhankelijk mediator tussen de moskee en de buurt. Verder stelde Bakker voor om de azan tijdelijk te verbieden in de APV, ‘totdat de neuzen in de buurt dezelfde kant op staan’. De Alblasserdammer vertelde zich vooral te storen aan de houding van de moskee. “De brief van de moskee kwam rauw op ons dak. Er werd gepretendeerd dat er gesprekken in de buurt waren geweest, maar ik ken niemand in de buurt die zo’n gesprek heeft gehad. De houding van de moskee is: we gaan mensen horen, maar we gaan het toch doen. Die houding vind ik niet correct en die komt niet lekker bij me binnen. Twintig jaar lang was de azan niet belangrijk. Waarom nu wel?”

Geen draagvlak
Tot slot kwamen de buurtbewoners Matthijs Janse en de heer Kroon aan het woord. Janse vertelde dat er zonder azan al veel overlast in de wijk is van de moskee. “Sommige mensen zijn de wanhoop nabij door alle overlast rondom de moskee.” Die overlast zou onder meer bestaan uit veel geluidsoverlast tot diep in de nacht en parkeeroverlast. Verder stelde ook Janse opnieuw het door de moskee genoemde draagvlak ter discussie. Twintig van de veertig huishoudens uit de Lindelaan en vijftien van de 23 huishoudens in de Anjerstraat zouden een handtekening hebben gezet tegen de invoering van de openbare gebedsoproep. “Meer dan vijftig procent van de buurt is er dus op tegen,” aldus Janse die afsloot met: “Alles wat mag, moet je niet willen. Dan wordt het een chaos. Hou rekening met elkaar en met de buurt.”

Geen respons
Buurtbewoner Kroon vindt de communicatie vanuit de moskee niet goed. “Die was beroerd en dat is tot op heden nog zo. Ik heb het moskeebestuur gemaild, maar nog geen respons gekregen. Op een kritisch geluid of verhelderende vragen zit het bestuur niet op te wachten. Anders hadden ze wel gereageerd. Welk signaal wil de moskee afgeven? Hoe willen ze in de toekomst verder met de buurt?,” vroeg Kroon zich af.

Afspraak van 28 jaar geleden?
In de afgelopen weken werd door diverse mensen aangehaald dat bij de ingebruikname van de moskee, zo’n 28 jaar geleden, zou zijn vastgelegd dat er nooit een openbare gebedsoproep zou gaan klinken in de buurt. Moskeewoordvoerder Fazli Kafa vertelde niets te kunnen vinden over deze ‘vermeende afspraak’. “Zo’n afspraak hebben wij niet kunnen vinden in onze archieven.” Kafa stelde daarnaast dat, al zou die afspraak er wel zijn, de rechten van de moslims om de azan te laten klinken, niet beperkt mogen worden. Burgemeester Jaap Paans beaamde dit. Paans legde uit dat de gebedsomroep geborgd is in het wetssysteem. Verder vertelde hij dat er wordt gezocht naar stukken die verwijzen naar afspraken over een gebedsoproep, maar dat het maar zeer de vraag is of zo’n afspraak dan juridisch houdbaar is. “Je kunt er dan moreel naar verwijzen, maar er zijn sterke twijfels of er rechten aan te ontlenen zijn, omdat dit dan een beperking zou zijn van het grondrecht dat de moskee heeft.”

Echt één keer per week; donderdag de test
Op de vraag of de azan echt maar één keer per week zal klinken, antwoordde moskeewoordvoerder Kafa: “Hierin zijn we heel duidelijk. Ik snap de twijfels en vragen, maar het gaat echt om één keer in de week, voor het vrijdagmiddaggebed. Het is onnodig om dit meerder keren te doen.”

Aanstaande donderdag wordt de geluidsinstallatie getest. Hierbij zullen ook buurtbewoners aanwezig zijn. “Ook wij hebben geen idee hoe het klinkt en hoe ver het bereik is,” gaf Kafa aan.

Inbreng politiek
Na alle inbreng van de insprekers mochten de raadsleden van de zes politieke partijen in Alblasserdam hun mening geven. Er was echter geen raadsvoorstel waar zij over konden beslissen. De raad heeft ook geen mogelijkheid om het versterkt uitzenden van de azan, te verbieden, via bijvoorbeeld de APV. Wel zou de raad iets in de APV kunnen laten opnemen over de frequentie en over de luidheid van de oproep. De gemeenteraad had al wel een dringende oproep aan het moskeebestuur gedaan om het plan uit te stellen en eerst het gesprek aan te gaan. Veel verder dan dat, reikt de raadsbevoegdheid niet. Dit tot onvrede van sommige raadsleden, zoals Jaco Brand van de SGP. Brand liet na afloop van de vergadering weten met een ‘ontstemd gevoel’ te zitten. “Het gelopen communicatietraject is belabberd, van maatschappelijk draagvlak is geen sprake, middelen om in te grijpen zijn zeer beperkt. Zeer terecht dat meerderheid van de raad het moskeebestuur nogmaals verzoekt om besluit op te schorten. Misschien word ik een dezer dagen nog positief verrast,” schrijft hij op Twitter.

Ultieme vorm van inburgering
Ramon Pardo van D66 Alblasserdam had een stuk minder bezwaar tegen de openbare gebedsomroep bij de moskee. “De godsdienstvrijheid die we in ons land beleven heeft een hele lange geschiedenis, is kostbaar, en geldt voor iedereen. Van de Joodse vluchtelingen voor de Spaanse Inquisitie tot de Armeense vluchtelingen uit Oost-Turkije. Door de eeuwen heen hebben mensen zich om verschillende redenen hier gevestigd en zijn ze onderdeel gaan vormen van onze samenleving. Zo ook onze Turkse gemeenschap, inmiddels ruim 60 jaar. Onze wetten gelden voor iedereen en niet in mindere of meerdere mate voor nieuwkomers. D66 ziet het als ultieme vorm van inburgering dat deze gemeenschap nu zelfbewust deze wens wil invullen. Opkomen voor je rechten is immers ook een echte Nederlandse waarde. Geen geloofsgemeenschap is verdrukt in Nederland of hoeft zich minder te voelen dan andere geloven. Maar ook geen enkele geloofsgemeenschap kan zijn geloofsregels aan anderen opleggen. Angst voor een Sharia heeft D66 niet, dat gaat immers ook in tegen dezelfde scheiding van Kerk en Staat.  Onze wetten beschermen ons en aan die wetten is ook het gemeentebestuur gebonden. De wet zegt dat dit verzoek mag, maar ook dat geluidsnormen redelijkerwijs gerespecteerd moeten worden. Dus daar zal de moskee zich aan moeten houden,” sprak Ramon Pardo.

Recht en belemmering
De VVD, bij monde van Savros Barzas betoogde: “Het besluit van het moskeebestuur om op traditionele wijze op te roepen tot gebed, valt onder het grondwettelijke recht, maar lijkt tegelijkertijd een belemmering te vormen in de vrijheid van de Alblasserdamse samenleving en de omwonenden van de moskee. Elkaar in waarde laten en verdragen komt hiermee onder druk te staan. Waar de grondwet tot tegenstellingen lijkt te leiden, moet de dialoog met elkaar de sleutel tot oplossing vormen. De gehele Nederlandse samenleving is op basis hiervan geworden tot wat het is en heeft ertoe geleid dat verschillende nationaliteiten en culturen naast elkaar kunnen bestaan.”

Misschien valt het wel mee
Wim van Krimpen van de PvdA zei blij te zijn geen keuze te hoeven maken. “Bijna iedereen heeft gelijk op zijn eigen manier. Waar ik wel moeite mee heb, is dat het voorstel vanuit andere geloven wordt tegengewerkt. Dat doet pijn. Dat er donderdag getest wordt, is een goed idee. Misschien valt het allemaal wel mee. De communicatie vanuit de moskee is niet goed geweest. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. De moskee zal er hard aan moeten werken om dit vertrouwen terug te winnen.”

Ongewenst
Jaco Brand van de SGP vindt dat de moskee de verkeerde toon heeft aangeslagen. “Draagvlak krijg je niet met het droppen van brieven, met daarin de boodschap dat je vanaf 9 april start met een gebedsoproep. Ook de vergelijking met kerkklokken is onjuist. Een openbare gebedsoproep is van een andere aard. Het is een ongewenste ontwikkeling en zet de verhoudingen op scherp.” Verder zei haalde Brand het voorbeeld aan van de Oud Gereformeerde Gemeente in Alblasserdam die in 2013 een buurtonderzoek deed naar de wenselijkheid van het luiden van de kerkklok. Na een uitgebreide enquête is uiteindelijk afgezien van het luiden van die klok. “Dat staat in schril contrast met het handelen van het moskeebestuur.”

Schort het op
Jako Sterrenburg van de ChristenUnie haalde een voorbeeld aan van een andere moskee waarbij is afgezien van de azan, omwille van de goede verhoudingen in de buurt. Hij riep de moskee in Alblasserdam nogmaals op om af te zien van het plan de azan deze week al ten gehore te brengen. “Ik hoop dat de moskee het wil heroverwegen. Alsjeblieft, denk er nog even over na en schort het eventueel op. Zorg dat eerst alles goed is besproken met elkaar,” aldus Sterrenburg.

Heroverweeg het
Tot slot kreeg raadslid Arco Strop van het CDA het woord. Hij deed eerder al een oproep om de verschillen te overbruggen en eerst met elkaar in gesprek te gaan. “Het voelt gek dat we hierover spreken, want er ligt geen voorstel van het college. En het is lastig om een juridische grondslag te vinden om er iets wel of iets niet van te vinden. Toch hebben er wel iets over te zeggen. Drie weken geleden werd ons bekend dat de moskee een openbare gebedsoproep ten gehore wil brengen. Bij onze fractie trokken de wenkbrauwen wel wat op. Niet omdat we voor of tegen zijn, maar vooral omdat we iets gemist hadden. De brief was namelijk behoorlijk stellig. En al snel bleek dat het veronderstelde draagvlak nog ontbreekt. Dat hebben we in de gesprekken duidelijk terug gehoord. En ook vanavond horen we weer van meneer Kafa dat er selectief is gezocht naar draagvlak. Dat is lastig. Als samenleving staan we op achterstand, doordat het moskeebestuur dit zonder goede communicatie naar buiten heeft gebracht. Daarnaast ook door het stellig uitgaan van een start op 9 april.” Strop sloot af met het advies om met elkaar in gesprek te gaan om draagvlak te zoeken. “Het draagvlak ontbreekt. Er is onvoldoende gedaan om elkaar te vinden. Het moskeebestuur heeft dit geprobeerd te herstellen met twee bewonersbijeenkomsten. Dat is een begin. Ik wil de oproep herhalen: stel het besluit uit en heroverweeg het besluit. Er zijn namelijk nog vragen. Ook bij het moskeebestuur zijn er nog vragen. Blijf zoeken naar het draagvlak en kijk naar welke afspraken met elkaar te maken zijn. En voor iedereen: sta er open in en geef elkaar de ruimte.”

Zoek verbinding
Burgmeester Jaap Paans adviseerde om vooral de tijd te nemen. “Laat tijd niet de vijand zijn. Geef elkaar de tijd en zoek de verbinding.”

Geen gong of bel
Moskeewoordvoerder Kafa gaf tot slot aan weinig te kunnen met ideologische kritiek. Ook het voorstel om te kijken naar een alternatief gaat wat Kafa betreft niet op:  Het is een onderdeel van een gebed. Dat kan niet vervangen worden met een gong of bel.”

De volledige vergadering is hier terug te kijken.

Deel dit bericht via...