ALBLASSERDAM – Op dinsdag 14 juli 2020. neemt de Commandant der Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Kramer, in Den Helder het eerste exemplaar in ontvangst van het boek “Dirk en Agaath, oorlogstragedie in Alblasserdam, Den Helder, Broek op Langedijk, Soerabaja en Pakan Baroe”. Het wordt hem aangeboden door de schrijver van het boek, Frits Kool. Op 2 mei 1934 begint de 17-jarige Dirk de Jong uit Alblasserdam als lichtmatroos zijn loopbaan bij de Koninklijke Marine. In Den Helder leert hij tijdens de zaterdagse pantoffelparade Agaath de Ruijter kennen. Ze verloven.
Dirk gaat in 1936 drie jaar naar Soerabaja in Nederlands-Indië. Enkele weken nadat hij daarvan in Nederland is teruggekeerd wordt hij op 28 augustus 1939 vanwege de algehele mobilisatie opgeroepen zijn militaire plicht te hervatten. Na de Duitse inval op 10 mei 1940 worden Alblasserdam en Den Helder gebombardeerd. Dirk de Jong is dan al met de kruiser Hr.Ms. Sumatra onderweg naar Engeland en vervolgens naar Canada met aan boord prinses Juliana en de prinsesjes Beatrix en Irene. De Sumatra vaart daarna verder naar het vrije Nederlands-Indië, dat in maart 1942 door Japan onder de voet wordt gelopen. Dirk wordt krijgsgevangen gemaakt, lijdt schipbreuk tijdens een Japans zeetransport met het S.S. Harugiku Maru naar Sumatra, overleeft en wordt te werk gesteld aan de Pakan Baroe spoorlijn.
Daar overlijdt hij op 7 augustus 1945 aan ontberingen, 8 dagen voor de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945. Dat is ook de dag waarop de aanleg van de “dodenspoorlijn” wordt voltooid. De spoorlijn is daarna nooit gebruikt. Het trouwpak van Dirk hing klaar in zijn woonplaats Alblasserdam. Bij Agaath, die tijdens de oorlogsjaren geëvacueerd was in Broek op Langedijk, waren de kasten in Den Helder gevuld met de uitzet, het porseleinwerk, het glasservies en het bestek. Maar de verschrikkingen van Pakan Baroe bepaalden het tragisch einde van Dirk. In 1948 stierf ook Agaath. Van verdriet.
De schrijver van het boek, Maurits Nicolaas Gerard (Frits) Kool groeide op in Broek op Langedijk. Hij is op 25 juni 1944 in Alkmaar geboren. Terwijl de familie in Alblasserdam en Broek op Langedijk van niets wist begon op diezelfde dag het transport van Dirk de Jong en honderden andere krijgsgevangenen van het kamp Gloegoer in Medan naar de werkkampen langs de Pakan Baroe spoorlijn (Sumatra, Nederlands-Indië). Dirk was verloofd met Agaath de Ruijter, een tante van de auteur.
Reacties