ALBLASSERDAM – In grond langs de Vinkenpolderweg in Alblasserdam is een kleine hoeveelheid perfluoroctaanzuur (PFOA) aangetroffen. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van een bodemonderzoek. De gehalten van de giftige stof variëren tussen 2,8 en 6,8 ug/kg.ds (microgram per kilogram). De risicogrens, door RIVM opgesteld, bedraagt voor woningen met een tuin 674 (ug/kg.ds) en voor wonen met moestuin 389 (ug/kg.ds). “Dus de aangetroffen hoeveelheid is verwaarloosbaar en vormt geen risico voor de volksgezondheid,” zo laat de gemeente Alblasserdam in een reactie weten.

Het bodemonderzoek is in opdracht van de gemeente uitgevoerd in verband met uit te voeren werkzaamheden. Naast dit onderzoek, heeft de gemeente in verband met voorgenomen werkzaamheden, meerdere onderzoeken naar de aanwezigheid van PFOA in de bodem uit laten voeren. Bij geen van deze onderzoeken is PFOA aangetoond.

Daarnaast heeft de gemeente een eigen onderzoek naar de mogelijke verspreiding van PFOA in de bodem uit laten voeren. Uit de voorlopige resultaten van dit onderzoek blijkt dat er eveneens geen PFOA wordt aangetoond. Een van de meetpunten uit dit onderzoek is gelegen aan de Vinkenpolderweg, in de directe nabijheid van de locatie waar inmiddels PFOA is aangetoond.

Verificatieonderzoek
Omdat in geen van de onderzoeken PFOA is aangetoond, laat de gemeente een verificatieonderzoek (second opinion) uitvoeren ter plaatse van de locatie aan de Vinkenpolderweg.

Dupont
In de regio is de laatste tijd veel te doen om PFOA. Volgens staatssecretaris Sharon Dijksma heeft de chemische fabriek van Chemours (vroeger DuPont) in Dordrecht jarenlang te veel PFOA uitgestoten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) had eerder al berekend dat tussen 1970 en 2002 bij het maken van antiaanbakmateriaal door DuPont te veel PFOA vrijkwam.

Bloed
In het bloed van mensen die lang dicht bij de fabriek woonden is meer PFOA gevonden dan voor een gemiddelde Nederlander gebruikelijk is. Dat was bij sommige onderzochte personen zo veel dat het waarschijnlijk is dat ze in het verleden zijn blootgesteld aan een hoeveelheid PFOA die de Europese Unie voor mensen gevaarlijk acht.

Eigenschappen en gevolgen
De Europese Unie heeft geconcludeerd dat de stof de volgende eigenschappen heeft: het is bioaccumulerend (hoopt op in het lichaam), niet afbreekbaar in het milieu, reprotoxisch (heeft een effect op de voortplanting) en mogelijk kankerverwekkend. Daarnaast zijn effecten op de lever bekend.” De reden dat ‘mogelijk kankerverwekkend’ wordt gebruikt, is dat het bewijs hiervoor, volgens het RIVM, beperkt is. Dit geldt zowel voor het bewijs van studies met proefdieren als voor het bewijs uit epidemiologische studies. Epidemiologische gegevens suggereren een mogelijk verhoogd risico op met name nierkanker en testeskanker bij hogere blootstellingsniveaus. Een risico voor de lever ontstaat wanneer de grens van veilige blootstelling aan PFOA wordt overschreden. Gegevens uit onderzoek op proefdieren (rat, muis en aap) wijzen erop dat blootstelling aan PFOA tot leververgroting (lever hypertrofie) kan leiden. Nadelige effecten op de voortplanting, met name de ontwikkeling van de ongeboren vrucht, zijn in diverse muizenstudies bij hogere blootstelling gevonden.

Grond verplaatsen
Voor de aangetroffen PFOA in de Alblasserdamse bodem geldt dus dat deze geen risico vormt voor de gezondheid, maar wel gevolgen heeft voor de verplaatsing van grond. Grond waarin PFOA zit mag namelijk niet zomaar worden verplaatst, om te voorkomen dat schone(re) grond verontreinigd wordt. De beperking voor het verplaatsen van grond (‘grondverzet’) geldt vooralsnog voor (delen van) de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht, Molenwaard, Alblasserdam, Hendrik-Ido-Ambacht, Zwijndrecht, Hardinxveld-Giessendam, Giessenlanden, Binnenmaas, Krimpenerwaard, Ridderkerk, Werkendam en Drimmelen.

Handreiking
In overleg met betrokken gemeenten, provincie Zuid-Holland, DCMR Milieudienst Rijnmond, GGD en het expertisecentrum PFAS heeft de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid een handreiking opgesteld voor het omgaan met grond waarin mogelijk Perfluoroctaanzuur (PFOA) en GenX zit. Deze handreiking is tijdelijk van kracht tot er definitieve regels zijn. Daarvoor wordt eerst meer onderzoek gedaan. Het definitieve beleid op basis van dit onderzoek is naar verwachting in de loop van het komende voorjaar beschikbaar.

Onderzoek
De Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid meldt: “Omdat het om een nieuwe stof gaat, moet eerst onderzocht worden waar de PFOA zit. Daarna moeten er regels komen. Doel is te voorkomen dat grond elders verontreinigd wordt met deze stoffen. Het onderzoeksproces verloopt voorspoedig. De verwachting is dat de doelstelling om voor het einde van het eerste kwartaal van 2018 meer duidelijkheid te hebben over de hergebruiksmogelijkheden van de grond, gehaald zal worden. Als de uitkomsten dat mogelijk maken, komen er al eerder regels.Werkzaamheden kunnen doorgang vinden, grond afgraven kan ook gewoon doorgaan, alleen het hergebruik elders heeft extra beperkingen ten opzichte van voorheen.”

Foto: Pieter van den Berg.

Volgens staatssecretaris Sharon Dijksma heeft de chemische fabriek van Chemours (vroeger DuPont) in Dordrecht jarenlang te veel PFOA uitgestoten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) had eerder al berekend dat tussen 1970 en 2002 bij het maken van antiaanbakmateriaal door DuPont te veel PFOA vrijkwam.

Deel dit bericht via...